In Nederland hebben ongeveer 600.000 mensen COPD. Dat maakt dat COPD op de zesde plaats van ziektes staat die de hoogste sterfte in Nederland veroorzaken. De voorspelling van de Wereld Gezondheids organisatie (WHO) is dat deze longziekte in 2030 de derde doodsoorzaak is. Wat zijn de symptomen van COPD, en wat zijn de oorzaken?

Wat is COPD?

COPD is de afkorting van Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een chronisch longziekte, waarbij de longen beschadigd zijn. COPD is niet één longaandoening, het is een verzamelnaam voor de chronische longaandoeningen chronische bronchitis en longemfyseem.

Chronische bronchitis

Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën (dat zijn de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen) steeds ontstoken. Doordat ze chronisch ontstoken zijn, produceren de slijmvliezen meer slijm dan normaal en worden ze vernauwd. Hierdoor wordt het ademhalen moeilijker, met benauwdheid en hoesten als gevolg.

Longemfyseem

Bij longemfyseem of emfyseem gaan langzaam steeds meer longblaasjes kapot. De longblaasjes zorgen ervoor dat zuurstof na het inademen in je bloed komt. Maar ook dat je afvalstoffen weer kunt uitademen. Wanneer er steeds minder longblaasjes goed functioneren, dan kun je het benauwd krijgen.

Symptomen van COPD

De symptomen van COPD ontwikkelen zich heel langzaam. De meest voorkomende symptomen van COPD zijn:

• Benauwdheid. Het bekendste symptoom is benauwdheid. In sommige gevallen is de benauwdheid zo erg dat iemand extra zuurstof toegediend moet krijgen.
• Hoesten. Naast benauwdheid is waarschijnlijk hoesten het meest bekende symptoom. In eerste instantie klinkt de hoest als een rokershoest. Vervolgens komt er meer en meer slijm bij. De reactie van het lichaam is om het slijm te verwijderen door te hoesten. Het hoesten is dus erg functioneel.
• Kortademigheid. In het begin merkt iemand dat hij of zij kortademig wordt bij een stevige lichamelijke inspanning. Naarmate de COPD toeneemt, zorgen de kleinste inspanningen al voor kortademigheid. Een gevolg hiervan kan hijgen zijn. Dit komt omdat het voelt alsof het onderste deel van de longen dichtzit en je daardoor korte ademteugen neemt. Ook kan het ademen een piepend en brommend geluid geven.
• Weinig energie. Het hebben van weinig energie is ook een symptoom. De benauwdheid, hoesten en kortademig zijn vergen veel van het lichaam. Het lichaam verbruikt hierdoor veel energie. Daar komt bij dat het lichaam zelf aan het vechten is tegen de ontstekingen in de longen. Hierdoor heeft iemand met COPD weinig energie en is vaak erg moe.
• Overige symptomen. Soms kan het hoge energieverbruik gewichtsverlies veroorzaken. Aan de andere kant kan ook overgewicht een van de symptomen van COPD zijn. Dit kan komen doordat sommige mensen met COPD zijn bang om het benauwd te krijgen en zich haast niet meer durven in te spannen. Toch is het goed om te blijven bewegen en uw conditie zo goed mogelijk te houden.
•  

Oorzaken van COPD

COPD is een ziekte die wordt veroorzaakt door een langdurige beschadiging van de luchtwegen en longen. Mogelijke oorzaken kunnen zijn:

• Roken
  In zo’n 80% van de gevallen wordt COPD veroorzaakt door roken. Roken zorgt ervoor dat je longen continu geprikkeld worden, waardoor ze ontstoken raken. Je hoeft niet per se een actieve roker te zijn om COPD te krijgen. Ook als je al jaren geleden gestopt bent met roken, heb je een verhoogde kans op het ontwikkelen van COPD. Langdurig meeroken met anderen kan ook zieke longen veroorzaken.
• Contact met bepaalde stoffen
  Het langdurig werken of gewerkt hebben in een ruimte waar veel (giftige) stofdeeltjes voorkomen kan COPD veroorzaken. Deze stoffen kunnen een chronische ontsteking veroorzaken van het slijmvlies. Hierdoor kunnen de longblaasjes beschadigd raken.  
• Een (erfelijke) ziekte
  Bij de erfelijke aandoening Alpha-1 maakt het lichaam een bepaald eiwit dat moet voorkomen dat de longen afgebroken worden, niet aan.

Behandeling van COPD

COPD is helaas niet te genezen. De behandeling is er dan ook op gericht om de klachten zoveel mogelijk weg te nemen. Naast het houden aan bepaalde leefregels is er medicatie.

Leefregels
Blijf bewegen
Veel mensen met COPD hebben de neiging om lichamelijke inspanning te vermijden. Dit omdat elke ademhaling energie kost. Maar het is juist heel erg belangrijk dat wanneer je COPD hebt, je blijft bewegen. Bij beweging hoef je niet meteen te denken aan allerlei zware inspannende oefeningen, maar juist aan bewegen op je eigen niveau. Dat kan zijn: traplopen, de hond uitlaten of boodschappen doen. Natuurlijk zullen deze activiteiten in het begin moeilijk zijn, maar probeer vol te houden. Na enkele weken oefenen merk je meestal dat het beter gaat. Daardoor kun je de activiteiten langer volhouden. Natuurlijk is het uitgangspunt altijd dat je rekening moet houden met je grenzen.

Eet gezond
Zorg voor minimaal 3 gezonde maaltijden per dag. Wanneer er sprake van ondergewicht is, dan kan de huisarts je misschien verder helpen. Ook een diëtist kan je er goed mee helpen. Wanneer er sprake is van overgewicht, dan is bewegen in combinatie met gezonde voeding belangrijk. Je zult zien dat een gezonder gewicht meer energie geeft.

Medicijnen
Er zijn twee verschillende soorten medicijnen die je voorgeschreven kunt krijgen:

• Luchtwegverwijders
  Deze medicijnen zorgen ervoor dat de spieren rond je luchtwegen ontspannen. Luchtwegverwijders werken snel. Je zult binnen tien tot dertig minuten al verbetering merken.
• Ontstekingsremmers
  Deze medicijnen zorgen ervoor dat de ontsteking in je longen minder wordt. De wand van je longen is dan minder opgezet en je produceert minder slijm. Het duurt een paar dagen voordat ontstekingsremmers werken en het is belangrijk dat je de medicijnen blijft innemen.

Ademhalingsoefeningen
Ook ademhalingsoefeningen kunnen helpen tegen kortademigheid en moeite om slijm weg te krijgen. Een oefen- of fysiotherapeut kan je specifieke oefeningen leren.

Wanneer naar je huisarts?

Twijfel je na het lezen van dit artikel of je naar de huisarts moet? Doorloop dan eens onze vragenlijst en ontvang na afloop direct een betrouwbaar advies.

Bronnen: longfonds.nl, zaansmedischcentrum.nl en longenenleven.nl