Netelroos of urticaria is één van de meest voorkomende huidziekte. Eén op de 4 mensen krijgt in zijn of haar leven last van netelroos. Het komt alleen 2 keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Wat is de oorzaak van netelroos, en is het besmettelijk?

Wat is netelroos?

Netelroos, ook wel urticaria genoemd, is een reactie van de huid die gekenmerkt wordt door rode, lichte gezwollen bulten en plekken die erg jeuken. De bultjes lijken op de bultjes die ontstaan na het aanraken van een brandnetel. Ze ontwikkelen zich heel snel, maar kunnen ook weer heel snel verdwijnen. In sommige gevallen kunnen ze langere tijd aanhouden. Wanneer de huidaandoening van korte duur is (minder dan 6 weken), dan spreken we van acute netelroos. Wanneer de netelroos langdurig optreedt en zelfs maanden tot jaren voortduurt, dan spreken we van chronische netelroos.

Hoe ontstaat netelroos?

Bij het ontstaan van netelroos/urticaria speelt de stof histamine een rol. Histamine zorgt voor de allergische symptomen zoals de rode huiduitslag die je ziet bij netelroos. Waardoor dit komt, is vaak niet bekend.

Oorzaken acute netelroos

Acute netelroos kan een reactie zijn op bepaalde voeding, medicijnen of insecten gif:

• Reactie op voeding
  Netelroos kan veroorzaakt worden door het eten van bijvoorbeeld: schelpdieren, aardbeien, noten, chocolade, eieren, tomaten, fruit en conserveringsmiddelen.
• Intolerantie medicijnen
  Netelroos kan veroorzaakt worden door een intolerantie voor bepaalde medicijnen. De meest voorkomende intolerantie is die voor bepaalde ontstekingsremmers zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen (de groep van de zogenaamde NSAID’s).
• Insectenbeten
  Als reactie op bepaalde insectensteken en beten (vlooien, mijten, luizen, muggen, wespen) kan netelroos ontstaan.
• Fysieke prikkels
  Netelroos kan ontstaan als gevolg van het opwarmen of afkoelen van de huid, blootstelling aan zonlicht, contact met water of door druk uitoefenen op de huid.
• Infectie
  Bij kinderen wordt netelroos nog wel eens kortdurend gezien tijdens of na een periode van een koortsende, virale infectie.
• Interne ziekte
  Denk hierbij aan stofwisselingsziekten, hormonale stoornissen en auto-immuunziekten.

Bij chronische netelroos wordt vrijwel nooit een oorzaak van het ontstaan van netelroos gevonden. Stress kan in sommige situaties de klachten verergeren.

Is netelroos besmettelijk?

Netelroos is niet besmettelijk. Het is puur een overgevoeligheidsreactie van het lichaam op een stof. Er komen dus geen ziekteverwekkers aan te pas. Ondanks het feit dat er geen duidelijke erfelijke aanleg bestaat, komt netelroos toch in bepaalde families vaker voor. Dit geldt vooral bij bepaalde vormen, zoals koude netelroos en licht netelroos.

Hoe stelt de arts netelroos vast?

Netelroos wordt doorgaans door artsen gemakkelijk herkend. De oorzaak achterhalen is vaak vele malen moeilijker. In eerst instantie zal de arts informeren of dat iemand bekend is met allergieën. Indien iemand medicijnen gebruikt, dan zal dat verder onderzocht worden. Andere vragen die naar boven zullen komen zijn: hebben andere familieleden er ook last van? Heeft iemand iets gemerkt na het eten van bepaalde voedingsmiddelen? Heeft de temperatuur invloed?

Zeker bij chronische netelroos zal de arts vaak de volgende onderzoeken doen:

• Lichamelijk onderzoek
  De arts zal niet alleen kijken of er huidafwijkingen te zien zijn, welke bij netelroos passen, maar hij of zij zal ook naar de slijmvliezen kijken. Als er onvoldoende duidelijkheid is, kan de arts voorstellen om een huidbiopt af te nemen.
• Bloedonderzoek
  Een bloedonderzoek zal gericht zijn op het uitsluiten van infecties.
• Verder onderzoek
  Op het moment dat er zowel uit het vraaggesprek als het lichamelijk onderzoek aanwijzingen zijn voor andere (onderliggende) aandoeningen, dan zal bijvoorbeeld een onderzoek naar een voedselallergie of allergie voor medicijnen gedaan worden.

Behandeling van netelroos

In de meeste gevallen gaat acute netelkoorts na een tijdje vanzelf weer over. Er is dan geen specifieke behandeling nodig. Wanneer de oorzaak bekend is, dan is het verstandig om deze zoveel mogelijk te vermijden. Wanneer de jeuk erg hevig is, dan kan de huisarts een antihistaminicum voorschrijven dat zeer goed werkt tegen de jeuk. In minder erge gevallen kan een lauwe douche of deppen met water en een scheutje azijn verkoeling geven.

Mensen die lijden aan de chronische vorm van netelroos/urticaria worden vaak geconfronteerd met heel wat problemen. De jeuk en de zwellingen, wel of niet onderhuids (angio-oedeem), kunnen dusdanig zijn dat ze het dagelijks functioneren beïnvloeden. Daarnaast kunnen ze zorgen voor slaapgebrek, concentratiestoornissen en werkverzuim. Wanneer dat het geval is, dan kan er gekozen worden voor een middel dat ervoor zorgt dat er minder histamine in het lichaam vrijkomt. Het effect is vaak binnen 2 weken merkbaar.

Wanneer naar de huisarts?

Het is verstandig om contact op te nemen met je huisarts wanneer:

• De uitslag na 3 weken nog niet over is
• Als de uitslag en jeuk steeds erger worden en zich over het hele lichaam verspreidt.
• Er door het krabben wondjes ontstaan die ontstoken raken.
• De lippen en oogleden opzwellen.
• Je last krijgt van benauwdheid.

Twijfel je na het lezen van dit artikel nog of je naar de huisarts moet? Doorloop dan eens onze vragenlijst en ontvang na afloop direct een betrouwbaar advies.

Voor meer nieuws kijk op Huisarts.nl/nieuws/

Bronnen: UMC Utrecht en Rijnstate